Tussen het schoolteam en moeder Zamira Roeters ontstond in die acht jaar een hechte band. “Ik ben weer even thuis”, zegt ze lachend bij binnenkomst op het kantoor van directeur Eefje Oosterhof. Sinds dit schooljaar zit Ninthe, die een spierziekte heeft, op het Voortgezet Onderwijs. “Dat is even wennen”, zegt Zamira, “maar het komt goed”. Voor Eefje stond vanaf het begin ieder jaar opnieuw de vraag centraal: hoe staat het met het welbevinden van Ninthe? “Die vraag vonden wij het allerbelangrijkste. Zij heeft bij ons de gehele basisschool doorlopen. Elk jaar evalueerden wij dit samen met de ouders en de medewerker van het Samenwerkingsverband De Eem. Voelt Ninthe zich nog op haar gemak en prettig in deze setting? Wat heeft ze nodig om mee te gaan naar de volgende klas? En ieder jaar zeiden we weer volmondig en overtuigd: ja.”
Groepsdynamisch Onderwijs
De Berkenschool in Hoogland werkt volgens de methode van het groepsdynamisch onderwijs, een integrale, duurzame aanpak om kindwaardig en kwalitatief goed onderwijs te leveren. Elk kind is onderdeel van een groep. Voor de ontwikkeling van het kind is het belangrijk te weten hoe de groep het kind beïnvloedt en andersom. Dit proces van elkaar beïnvloeden is de kern van ‘groepsdynamisch onderwijs’. “Onze leerlingen leren in een vaste structuur zelfstandig te worden, maar ze doen dit vooral samen met elkaar en de leerkracht. We zijn een sociale en veilige school, waar ieder kind erbij hoort. En hoe uniek elke klas ook is, die van Ninthe was dat in het bijzonder”, zegt Eefje. “Al haar klasgenoten waren oprecht geïnteresseerd in haar.” “Echt in alles”, voegt Zamira toe.
Negenjaar geleden begon het Zamira te dagen dat de basisschool van haar andere drie kinderen niet de juiste plek zou zijn voor Ninthe. “Dat leek ons makkelijk, maar gaandeweg de datum naderde, bemerkten we steeds meer wrijvingen en weerstand vanuit de school. Toen stapte ik op de fiets om te kijken welke scholen er in de buurt nog meer waren, en de eerste school die ik binnenliep was De Berkenschool. Daar werd ik door de toenmalige directeur zeer hartelijk ontvangen, ondanks dat ze die dag met het hele team een studiedag had. Zij had op haar vorige school ervaring opgedaan met kinderen met een beperking of die extra hulp nodig hadden, dus zij vond het prima dat Ninthe kwam. De kleuterjuf was fantastisch, zij en Ninthe hadden vanaf het begin een speciale band. Zij had zelf een zorgintensief kind – die toen al groot was – en had daarom echt oog voor Ninthe.”
‘We wilden Ninthe zo onafhankelijk mogelijk maken’
Geen eiland
De eerste jaren op de Berkenschool kreeg Ninthe begeleiding van Amerpoort, onder andere vanwege haar veiligheid. Ze was toen, meer dan nu, ‘valgevaarlijk’, zegt Zamira. De begeleider pakte alles op waar Ninthe extra begeleiding bij nodig had en betrok andere leerlingen erbij. Zo zorgde zij ervoor dat rondom Ninthe geen eiland werd gecreëerd. “De ondersteuning en de rust bij het lezen kreeg daarom niet alleen zij, maar ook andere leerlingen die dat nodig hadden. Dat zorgde ervoor dat Ninthe geen uitzonderingspositie kreeg en het gaf de leerkracht wat meer ruimte.”
“Wat we steeds met elkaar overlegden was: hoe helpen wij Ninthe verder in haar ontwikkeling?”, vertelt Eefje. “Wij als school, Amerpoort, de ouders en samenwerkingsverband De Eem zaten daar bovenop. Als er maar iets was, kon iedereen aan de bel trekken. We deden het echt samen. Zo kwamen we halverwege groep zes tot de conclusie dat we haar niet afhankelijk van hulp wilden maken, zodat Amerpoort langzaam niet meer nodig zou zijn. Dit betekende korte lijnen met Zamira over wat kan wel en wat niet?”
Zelfstandig
Uiteindelijk pakte dit zeer goed uit, zegt Eefje. Want wat Ninthe zelf niet kon, zoals bijvoorbeeld haar rits dichtdoen, deden haar klasgenoten vanzelf. Daarvoor heb je niet iemand van Amerpoort nodig, aldus Eefje. “En, zegt Zamira, het was altijd een andere klasgenoot die het deed. Dat was goed, want anders wordt het weer een taakje van een kind.” Het leerde de andere kinderen dat het niet vanzelfsprekend is dat je gezond bent, zegt Eefje. “We leven met elkaar in deze samenleving: je draagt zorg voor elkaar. Dat past bij onze pijler samen, dat vind ik het mooie hieraan. ”Het maakte haar zelfstandiger, zeggen beiden. Als voorbeeld noemt Eefje de eigen w.c. van Ninthe. “Als nieuwe leerkrachten daar per ongeluk gebruik van maakten, kon ze echt even blokkeren, ze ging dan naar mij toe en kwam voor zichzelf op.” Behalve een ruimere w.c. werden meer aanpassingen gedaan zoals drempels verlaagd, de ingangen verbreed en op maat gemaakt meubilair. En tot groep acht had Ninthes klas ieder jaar de lokalen bij dezelfde ingang.” Dat was vanwege Zamira’s parkeerplaats praktisch.
‘We vertrouwden elkaar volledig, maar durfden ook eerlijk naar elkaar te zijn’
Korte lijnen
Naast Ninthe zaten op de Berkenschool meer zorgintensieve kinderen, waaronder een meisje met beperkt zicht en in haar klas een jongen met gehoorproblemen. “We hadden een tijdlang ook een meisje dat uiteindelijk naar een andere school ging. Het meisje droeg een luier, en vond het op een gegeven moment niet meer fijn op school verschoond te moeten worden. De kloof met de andere kinderen werd te groot, Maar zowel haar welbevinden, ontwikkeling en zelfredzaamheid stonden onder druk. Dan moet je hardop durven zeggen: is dit nog de juiste plek voor haar? Na intensief overleg met de ouders en met pijn in hun hart kozen zij toen voor een andere school. Besluiten nemen we altijd in goed overleg met de ouders, en in het bijzonder als het gaat om kinderen die iets extra’s van ons vragen. Zamira was altijd beschik- en bereikbaar, en kon altijd komen. Als we vastliepen of de dag ging net anders dan gepland, dan belden we haar om te overleggen. Bijvoorbeeld bij ons is met Sinterklaas iedereen in groep acht een Piet die even meeloopt bij de intocht. Voor Ninthe was die afstand iets te veel, maar naast mij staan en Sinterklaas welkom heten lukte prima, dat bedachten we in overleg met elkaar.” Zo geef je ouders het vertrouwen dat je belt als er iets is, aldus Eefje. “Niet dat ik er een dagtaak aan had”, voegt ze toe. “Dat korte contact bij het wegbrengen en ophalen was vaak al genoeg.” “En”, zegt Zamira, “we waren altijd eerlijk tegen elkaar.”
Verrijking
Vanuit het samenwerkingsverband de Eem kreeg De Berkenschool een arrangement voor Ninthe. De eerste jaren kreeg zij zowel ondersteuning voor rekenen, begrijpend lezen en ondersteuning bij het aanleren van een goed taak- werkhouding. In de bovenbouw kon zij op haar eigen niveau meedoen met begrijpend lezen in de klas. Met het rekenen kon zij niet aansluiten bij de groep en kreeg zij op maat rekenen aangeboden, hiervoor liep het arrangement door tot in groep 8. Cognitief leerde ze veel in die acht jaar, zegt Eefje. Ze kan nu klokkijken, grote sommen optellen en begrijpt de waarde van geld. Die kennis heeft ze nodig om straks mee te doen in de samenleving, zegt Zamira. “Zo weet ze dat als je iets koopt, het geld kost.” Dat ze op de Berkenschool leerde voor zichzelf op te komen, zelfstandig te worden en als nodig was hulp te vragen, daar heeft ze nu profijt van in het VO.
Het is voor ons allemaal een verrijking geweest, aldus Eefje. “En iedereen heeft daaraan bijgedragen. Want het is niet alleen het welbevinden van het kind, maar eveneens van de ouder(s). Als school moet je kijken naar de mogelijkheden van het kind, maar ook naar de beschikbaarheid van de ouders. Maar het allerbelangrijkste blijft toch het welbevinden van het kind. Daar gaat het uiteindelijk om.”
Lessons Learned
- Wees eerlijk naar elkaar toe
- Zorg voor korte lijnen en ben bereik- en beschikbaar als het moet
- Kijk wat bijdraagt aan de ontwikkeling van het kind
- Stel het welbevinden van het kind centraal
- Zorg voor wederzijds vertrouwen
